De Nieuwedijk, waaraan de Batterij van Brakel ligt, vormde de scheiding tussen het polderdistrict Bommelerwaard beneden de Meidijk en de buitenpolder het Munnikenland. Uit een afschrift van een oorkonde uit 1487 blijkt dat toen een overeenkomst tussen Brakel en Poederoijen afgesloten is om samen een nieuwe dijk aan te leggen. De twee partijen zijn toen verschillende dingen overeengekomen. De dijk zou komen te liggen tussen De Waarddijk en de Sluis van Poederoijen. De heemraden zouden trachten de gronden zo goedkoop mogelijk te krijgen. De kosten van aanleg en onderhoud zouden per morgen grond gelijk zijn. De aanleg mocht de waterlozing door de sluis van Poederoijen niet belemmeren ( "ende mede dat die sluijse uijt weteren sal"). Elk dorp moest zijn eigen stuk dijk onderhouden, maar omdat het gericht Brakel een grote oppervlakte had, moest Brakel een extra stuk dijk, op grondgebied van Poederoijen onderhouden. Echter Poederoijen wilde op dit grondgebied wel het halsrecht behouden (het recht om over kwestie van moord en doodslag te oordelen). Verder werd nog bepaald hoeveel er meebetaald moest worden (tienden) door de bewoners en landeigenaren. Bij dijkdoorbraak elders zou men trachten door doorsteken van de Nieuwe dijk het water kwijt te raken, de schade zou dan voor gemeenschappelijke rekening hersteld moeten worden, de dijk zou dan ook een voet hoger worden gelegd dan ze al was. Deze overeenkomst regelde waarschijnlijk het beheer en onderhoud van de Nieuwe dijk tot 1838, toen het nieuw opgerichte polderdistrict Bommelerwaard beneden de Meidijk de taak van de dijkstoelen Brakel en Poederoijen overnam. Het fort aan de Nieuwe dijk stamt uit het eind van de negentiende eeuw. Na de Frans-Duitse oorlog van 1870 - 1871 ging men in Nederland de vestingen verbeteren. Er kwam een vestingwet in 1874, zodoende bouwde men ook in de periode 1879 - 1886 de Batterijen Brakel en Poederoijen. De grond die vrij kwam bij het graven van de grachten werd gebruikt voor de omwalling die een hoogte van 7 meter boven het maaiveld moest hebben. En een breedte van 6 meter om de manschappen enige bescherming te bieden en om het fort bij inundatie droog te houden. Op de onderkomens bracht men een laag grond aan van 2 à 3 meter dikte. Tot 1956 hebben beide forten deel uitgemaakt van de rechtervleugel van de Nieuwe Hollandse waterlinie, een nationaal verdedigingsstelsel voor de verdediging van met name het Hollandse deel van Nederland. Het is in totaal 85 km lang en begint bij Muiden en Naarden, loopt via Utrecht-Oost en Asperen naar Gorinchem en zet zich voort in de Bommelerwaard-west en nog verder in het Land van Heusden en Altena (fort Giessen). Het gebied voor de linie kon onder water gezet worden om de vijand uit het oosten tegen te kunnen houden. In de Bommelerwaard zou het water dan staan tot aan de Zijving van Zuilichem/Brakel. Het stelsel is nooit gebruikt en raakte achterhaald door de komst van vliegtuigen die over de linie heen konden vliegen. De linie die momenteel door 27 gemeenten loopt, heeft cultuurhistorische, natuur- en ecologische waarde, hoort tot het cultureel erfgoed van Nederland en staat inmiddels op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO.
Luister naar radiofragmenten over de omgeving n.a.v. het project de Boezem van Brakel.
GASWINNING IN HET MUNNIKENLAND
In 1992 werd door de Nederlandse Aardolie Maatschappij in het Munnikenland naar gas gezocht. De gemeenteraad van Brakel bracht in dat jaar een bezoek op die plaats (zie fotoserie hieronder). In de periode 2010-2018 was de totale gasproductie uit de velden ‘Brakel’ en ‘Brakel-Zuid’ 148 miljoen nm3 . Tot 2031 wil Vermilion Energy deze uitbreiden naar ca. 1000 miljoen nm3 gas. In het gebied Munnikenland wordt sinds 2010 aardgas gewonnen door Northern Petroleum. In 2008 heeft het bedrijf giftige chemicaliën gebruikt voor het breken van gesteente ten behoeve van deze gaswinning. In oktober 2013 is Northern Petroleum overgenomen door Vermilion Energy. Gaswinbedrijf Vermilion had in 2019 plannen om extra gas uit gasveld Brakel in het Munnikenland te halen. Daar ging de gemeenteraad al in een heel vroeg stadium dwars voor liggen. Volgens een rapport is de bodem door de gaswinning tussen 2010 en 2019 een centimeter gedaald. De boorput van het gasveld ligt aan de voet van de Wakkere Dijk. Een deel van het veld ligt op grondgebied van de gemeente Altena. De foto links is genomen in oktober 2024. Momenteel wordt er geen gas gewonnen uit dit veld.
PROJECT MUNNIKENLAND
Op 11 april 2013 gaf Melanie Schulz-van Haegen als minister van infrastructuur en milieu het startschot voor de aanleg van de Wakkeredijk waardoor het Munnikenland een ander aanzien zou krijgen.
Door het project Munnikenland, ten westen van dit gebied, verandert de omgeving. De Kaveling, het wandelpad langs de Nieuwedijk is in april 2013 geasfalteerd en te gebruiken als fietspad.
Informatie over het project Munnikenland is te vinden op de in deze link te vinden film.
Meer informatie staat op de projectwebsite van het Waterschap Rivierenland.
Klik voor een verkenning mogelijkheden voor de versterking van de Nieuwendijk (2007)
Bekijk in deze link de werkzaamheden rondom de aanleg van de Wakkere dijk (november 2015).
De dienst landelijk gebied Ruimtelijk Kwaliteitskader Munnikenland heeft de deelgebieden in hjet Munnikenland beschreven : Ga naar de link.
