B7821

Al in de negentiende eeuw werd tegen het Koetshuis van Huis Brakel een stal met hooiopslag gebouwd. Tussen 1867 en 1890 is dat verbouwd tot personeelswoning voor de familie Van Dam. Het dak is toen verwijderd, de muren zijn hoger opgetrokken en er kwam een zadeldak met gebruikmaking van de oude kapspanten. De familie Van Dam van Brakel bewoonde het Huis en had veel personeel in dienst. Jielis (Jiet) Kuyntjes was de tuinman, hij hield de bloemen- en groentetuin bij en voorzag het keukenpersoneel van alles wat nodig was. Ook Gerrit van Helden heeft zijn leven lang voor de familie Van Dam gewerkt. Met paard en wagen ging hij heen en weer naar de veiling. Toen de tractor kwam vond hij dat maar niks, daar kon je niet tegen roepen. Daarnaast was er ook een koetsier, huis- en stalknecht in dienst: Toon van den Heuvel.

Antonie Albertus van den Heuvel, geboren te Horssen op 26 september 1874 kwam in 1903 naar Brakel, voerde het beroep Waardsman uit en trad in dienst van de familie Van Dam – van Brakel. Hij woonde eerst met zijn zuster op Het Spijker, trouwde op 41-jarige leeftijd met Regina Pruissen uit Meeuwen, verhuisde later naar het Koetsiershuis naas het herenhuis en bouwde in 1930 een huis op de “Korseput” waar hij zijn leven lang heeft gewoond. Toon reed op het rijtuig, een “Phaeton dogcart”, waarmee de familie op reis ging. Toon ging later in opdracht van de Heer van Dam op het gemeentehuis een rijbewijs halen, was daarna een week in Utrecht om het autorijden aan te leren en kwam toen met een nieuwe auto naar Brakel terug. Hij was de eerste in Brakel met een rijbewijs en Van Dam was de eerste eigenaar van een auto, een ‘Springuel”, de tweede auto van Van Dam was een Renault. Meer dan 50 jaar heeft Toon bij de familie Van Dam gewerkt en daar dan ook een medaille van de Orde van Oranje Nassau aan overgehouden. Niet zo lang na zijn 50-jarig huwelijksjubileum is  Toon van den Heuvel in 1966 overleden. Gien is in 1981 overleden.

In het Koetsiershuis staat in de voorkamer een pop met zijn kostuum en hoed, in de gang hangt een foto van de vroegere koetsier van de familie Van Dam.

In het artikel over Huis Brakel staat bovenin de tekst een link naar de film voor de jeugd waarin koetsier Toon van den Heuvel de jonge Dirk Willem van Dam in de koets begin 1900 naar Het Spijker rijdt. In de film wordt ook de geschiedenis van het Huis verteld.

Bron: Kent u ze nog,,,de Brakelsen – R. Dijkhof – 1983 , Europese bibliotheek Zaltbommel

onthullingplaatje

Op Maandagavond 17 juni 2019 heeft de 5-jarige Willem van den Heuvel een gedenkplaatje onthuld bij de grafzerken van zijn betovergrootouders Toon van den Heuvel en Regina Pruissen. Toon en zijn vrouw liggen begraven op de algemene begraafplaats van Brakel, maar vanwege het ruimen van de graven zijn deze zerken overgebracht naar de tuin van het Koetsiershuis. Op het plaatje staat te lezen: Deze grafzerken van de bewoners van het Koetsiershuis zijn in 2019 verplaatst vanaf de Algemene begraafplaats nrs 283 en 285 naar deze plek. Onder de tekst is een QR-code geplaatst waarmee de pagina op de website van De Vier Heerlijkheden te bekijken is. De familie Van den Heuvel was deze avond aanwezig en was getuige dat Willem door aan een koordje te trekken het plaatje zichtbaar maakte. De realisatie van de verplaatsing van de zerken is tot stand gekomen in samenwerking met de dorpsraad van Brakel en de Stichting De Vier Heerlijkheden.