Handel ontstaan als bijverdienste.
Vooral in het begin van de 20e eeuw was het voor de mensen moeilijk om aan de kost te komen. Als men geen werk had ging men van alles bedenken om toch wat te kunnen verdienen. Er waren veel kleine winkeltjes en vaak ging men ook nog met winkelwaar in een mand of kruiwagen langs de deur om nog wat extra te verdienen. Aan de Waaldijk in Brakel waren er aan het begin van de vorige eeuw al zo'n dertig gezinnen die op deze manier wat bijverdienden. Zo ook Jaantje van der Linden-Ermstrang, die aan het benedeneind woonde. Ook op de Brakelse kermis had ze een vaste plaats en verkocht daar koeken. Teunis Dijkhof had een klein winkeltje in de Koningstraat en begon in 1924 met het verkopen van kaas. Eerst op de fiets, later met een karretje erachter. Op de foto links zien we hem met Antje van den Handel - van de Bogerd. Teunis kwam vaak meerdere keren per dag langs. 's Morgens met haring en 's middags met sinaasappelen of bananen. Uit Woudrichem kwam de groentenboer De Joode, op de foto staat hij voor de boerderij van De Veer geparkeerd, waar later de Rabobank zich vestigde. Er kwamen meer mensen in Brakel, o.a. Klaas de Haringboer uit Veen, Klaas Verbeek, hij liep wat kreupel en gebruikte een hondenkar. Het was vroeger trouwens gebruikelijk dat je rond schafttijd een uur of negen, een haring at, want men was vroeg op en had al aardig wat arbeidsuren erop zitten. Klaas riep geregeld met luide stem "Nieuwe haring", maar toen moest de boot nog uit varen. Als er geen haring was ventte hij met geraniums, hij had het dan ook over "die mooie en lekkere" Ook de voor ons nu bekende Hak uit Giessen begon met paard en wagen. Hij kwam oorspronkelijk uit Zuilichem en vertrok rond 1850 naar Giessen. Na de oorlog trok hij met paard en wagen met zelf ingemaakte potten met appelmoes ook de Bommelerwaard in.
De Nieuwstraat, de drukste winkelstraat van Brakel.
Aan het eind van de Nieuwstraat langs de dijk was het snoepwinkeltje van Anna van Herwijnen (Anna van Tonia's). Er waren meer winkels te vinden in de Nieuwstraat, de families Hanegraaf hebben hier gedurende 150 jaren een manufacturenwinkel in stand kunnen houden.
Op nummer acht zat ooit slager Dirk de Vries, daarna begon Van Dalen daar een bloemenwinkel, toen nummer 4 te koop kwam is de bloemenwinkel daar gevestigd en werd nummer 8 een woonhuis. Coby heeft de bloemenwinkel nog een tijdje voortgezet waarna de dierenarts zich erin vestigde.
Op nummer 10 was een kapperszaak gevestigd van F. Everts. Aan de borden op de muur was te zien dat hier ook tabak te koop was. De naam "coiffeur F. Everts" staat ook geschreven op het houten fietsenrek voor de winkel. In de scheersalon, bij barbier Everts werd het nieuws verhandeld, wat dat betreft is er niets nieuws onder de zon. Everts had een modern ingerichte herenkapsalon, waar je ook terecht kon voor tabak, sigaren, sigaretten en andere rookartikelen.
De volgende eigenaar was bakker Buys. Op de foto staat bakker Gerrit Buijs rechts achter de mand, hij was de zoon van Herman en Anneke Buijs. Bakker Buijs, een goed adres voor brood, biscuit en suikerwerken, maar hij verkocht ook echte grote Brakelse krakelingen. De bakker zelf woonde op nummer 16 en verhuurde nummer 10 aan zijn zoon Hemmie Buys en zijn vrouw Cor van Dalen. De bakker vertrok naderhand naar Zaltbommel. In mei 1968 is het land dat er bij behoorde aan slager de Vries verkocht en het huis aan Celis en Dir van Dalen, die aan de andere kant van de oprit woonden. Zij overwogen zelfs om het af te breken. Dit is niet gebeurd. Celis was timmerman van beroep en werkte toen in Gorinchem, zijn vrouw in een banketzaak in de Arkelstraat. Zodoende kwamen zij in contact met een groothandel in speelgoed, genaamd Harderwijk. Voor die groothandel stonden Celis en Dir regelmatig op de beurs in Brakel. In het pand naast hun woning op nummer 10 begonnen ze op schragen en luiken ook speelgoed te verkopen. Dir volgde een cursus en mocht daarna ook andere artikelen zoals elektrisch speelgoed verkopen. Inmiddels was het eind zestiger jaren, de zaken liepen goed en er werd zelfs een winkelmeisje aangenomen zodat Dir zich meer op de praktijk van pedicure kon richten. Na het overlijden van Celis nam Joost Westerlaken in december 1981 de speelgoedzaak in de Nieuwstraat over. De familie Westerlaken woonde zelf in de Kommerstraat en runden tot 1987 de speelgoedwinkel. In 1987 verhuisden zij naar de winkel aan de Burgemeester Posweg, waar Henk Hanegraaf zijn meubelzaak had gevestigd.
Karel van Zanten had een winkel in gereedschappen en handelde in witgoed artikelen. Hiervoor was er de bakkerij en winkel van Van Baalen gevestigd, het luik van de meelzolder is nog aanwezig.
De woning aan de Burgemeester Posweg 26 in Brakel, was vroeger de winkel van de weduwe Mijntje Kooyman-van den Handel. Het huis is door de Jan Kooiman gebouwd. Zelf overleed hij jong, zijn vrouw Mijntje van den Handel, afkomstig uit de Nieuwstraat, begon toen met kruidenierswaren langs de deur te venten, eerst met een hondenkar en later met de ponywagen en verkoop aan huis om producten zoals zeep en suiker aan de man te brengen. Op verschillende ansichtkaarten van Brakel, die zij uitgaf staat vermeld: weduwe J. Kooijman, handel in koloniale waren, luxe bonbons, sigaren en sigaretten. Het gezin had drie dochters, Driek, Juntje en Gijsje. Juntje trouwde met Jan van Willigen, de winkel werd toen uitgebreid met textiel, babykleding, stomerij en drukwerk. In de winkel lagen voorbeelden van kaartjes die dan bij Kaasjager in Zaltbommel werden besteld, de tekst werd telefonisch doorgegeven en de kaartjes werden met de bus naar Brakel meegegeven, waar ze bij de bushalte opgepikt werden. Ton Smits, die getrouwd was met Willie, de dochter van Jan en Juntje van Willigen bezorgde enige tijd de boodschappen. De auto staat klaar om de boodschappen rond te brengen. Ook was enige tijd in dit pand slijterij De Draaiboom gevestigd.
De omgeving van het werkliedengebouw.
Schuin tegenover de winkel van Van Willigen was het werkliedengebouw. Hier traden ooit de toen bekende Olga Lawina op, ze kwam uit Alblasserdem en was bekend om haar jodelen ook Joke van Manen uit Heerewaarden speelde hier een accordeonpartij. Dit pand heeft vele andere functies gekend, Na het werkliedengebouw vestigde hier meubelhandel Hanegraaf en na hem de speelgoedwinkel van Westerlaken. Hier kon je ook sparen voor Ringzegels, een volle kaart leverde f 2,50 op.
Na de speelgoedzaak werd de ruimte ingericht als winkel van de familie Van Beek. Behalve verf verkochten ze ook speelgoed, en diverse geschenken. Vader Klaas van Beek had in het huis ernaast sinds 1958 een verfwinkel aan Burgemeester Posweg nr 21. Oorspronkelijk was dit een oud boerderijtje van Huibert van der Linden.Hiervoor zat de familie van Beek aan de Waaldijk nr. 147, waar grootvader J.L. van Beek een schildersbedrijf had gevestigd. Het huis van de familie van Beek en het oude werkliedengebouw is nu de woning en winkel van de familie Lindhout.
Tegenover schilder Van Beek zat de electrawinkel van Hannes van Zanten. Vroeger was dit het gemeentelijke elektriciteitsbedrijf. Er was stroom tot een uur of tien 's avonds, voordat het licht uitging werd er meestal geknipperd. er werd dan vaak gezegd: opschieten vrouw, want Kareltje knippert al.
Rondom De Ronduit.
Naast de Ronduit aan de Waaldijk in Brakel had Cees van Dalen (geboren in 1870) een winkeltje. In dit winkeltje was van alles te koop, drop, pinda's, chocola, fruit, ansichtkaarten, noem maar op. Hier kwam vaak op de zaterdagavond de jeugd op de dijk bij elkaar en werd bij Cees nog wat drop gekocht. Daar kreeg men uiteraard dorst van, maar Cees had er wat op gevonden. Op de toonbank zette hij een grote bruine ketel met water waaruit men gratis kon scheppen, daarna smaakte een snoepje wel weer. Om aan fruit te komen pachtte Cees van Dalen een boomgaard. Vaak ging hij ook met fruit langs de deur. Toen zijn zoon Chiel aan de Burgemeester Posweg een postkantoor opende gebruikte hij daar de zolder als opslagruimte. Vanaf de weg kon daar gemakkelijk via een zolderluik het fruit gelost worden. Cees handelde ook in olie. Vaak op de fiets bezorgde hij dat bij de klanten, met een oliekan aan het stuur zag je hem dan gaan. Behalve olie werden er ook kolen verhandeld. Als het koud weer was en je had de kolen echt nodig maar had het geld niet, dan was dat bij Cees geen probleem, je kon namelijk bij hem "op de pof" kopen, het geld kwam later wel.
Verderop hadden Evert van den Handel en Antje van den Bogerd hier een schildersbedrijf. Links was het woongedeelte, in het gedeelte wat iets verder uit de dijk stond was het bedrijf gevestigd. Vaak werd buiten, voor de openslaande deuren het schilderwerk verricht, hier werden raamkozijnen en deurposten in de verf gezet.
Boven het schilderbedrijf was het pakhuis, hier sliep ook de schildersknecht.
Daarnaast zien we het huis van Herme van Wijgerden, hij had een handel in galanterieën en verkocht en repareerde ook uurwerken. Later kwam in dit huis C. Hanegraaf en G. Versluis met hun onderneming "De kleine Winst", handel in textiel, hoeden, petten en mutsen. Daarnaast het huis van C. van Dalen en Griet van der Laar waarin ook een winkeltje gevestigd was. Hun zoon Kees werd later schoenmaker en postbode.
In het grote huis op nr. 69 woonde zover wij weten timmerman Struyk. Later werd in dit huis, onderaan de Nieuwstraat postkantoor gevestigd en naderhand een schoenenwinkel. Hier woonden Giel de Post en Mina van Dalen. Hun dochter Jaantje heeft hier als weduwe nog lang gewoond en beheerde toen het Hervormd Centrum, welk in dit huis gevestigd was.
De voor ons oudste bekende bewoners in het huis ernaast zijn Jan Ermstrang en zus Cornelia. Zij hadden hier al een winkel gevestigd. Daarna kwam hier W. van Leeuwen die een autogarage en taxibedrijf had (nu Lioncars Zaltbommel). Hij kocht in 1927 het pand waaldijk 67 en bouwde aan de achterkant in de Nieuwstraat een garage. Truus begon op de Waaldijkzijde een kruidenierswinkel. In 1934 vertrok het bedrijf naar Zaltbommel. Hierna kwam Geurt Verhoeks in het pand, hij was chauffeur bij van Leeuwen en dreef hier ook een winkel met benzinepomp, ook was hij rijwielhersteller.
Waaldijk 65 was vroeger een winkel van Anneke van Thijs, daarna het café van Johannes van Thijs de Vries en Mijntje van Andel.
Bakkerij van Veenendaal zat ook aan de Waaldijk, naast de Ronduit. In de zeventiger jaren is de bakkerij helaas ook door de dijkverzwaring gesloopt. Aan de ene kant van het dijkhuis van de familie van Veenendaal was een café, waar menigeen bij de alom bekende Henkie Bakker een borrel kwam halen. Henkie was een echt dorpsfiguur waarvan veel uitspraken bewaard gebleven zijn. Als Henkie jarig werd zei hij een dag tevoren tegen zijn klanten: "Als je komt, schop je maar tegen de deur want je zal je handen wel vol hebben met cadeaus". Bakker Van Veenendaal ventte een tijd lang met paard en wagen. In de oorlog bakten de bakkers gezamenlijk, bakker Van Veenendaal bakte dan afwisselend bij bakker Van Wijk en bakker Buijs om brandstof te besparen.
Rondom de Veerstoep.
Rondom de Veerstoep zat bakker Arie van Baalen. In het huis waar Jan Smits nu woont was vroeger ook een bakkerij van Sijmen van den Anker, bijgenaamd Sijmen de Pak. Sijmen begon ooit met de verkoop van stoffen, met de zak op zijn rug ging hij de klanten langs. De foto van dit stukje Waaldijk is genomen rond de mobilisatietijd 1914 / 1918. Geheel rechts staat Neeltje van Baalen, de vrouw van Hannes van Roeltje van Zanten. Er tegenover was het pand van de Bakkerij Lemmen, daarnaast en fietsenmakerij Roel van Zanten. Tussen de huizen achter de pomp liep een pad naar de werkplaats voor de reparatie van fietsen. Roel was getrouwd met Ditje, ze kwam van de Meidijk. Roel vroeg ze dan: "Krijg ik nou ôk een rokkeding" ? Daar bedoelde ze een jasbeschermer mee. Tegen bedtijd zei ze als er nog klanten waren: "Roel ik vat een mop", dat was een kus, "en gaai naar bed". "Wel mins, ga dan noar bed"! antwoordde Roel dan. Op de foto staat een auto van na de oorlog. Deze auto is van taxibedrijf Wim van Zanten. In de deur staat Art met zoontje Roel.
Ongeveer tegenover de stoep van de Kommerstraat, aan de binnenkant van de dijk was de winkel van woninginrichting Hanegraaf Hiervoor was het ook een winkel van Wim den Hengst die een bibliotheek aan huis had. Hanegraaf verkocht kopjes, theepotjes e.d. rechts was ooit een kruidenierswarenafdeling. Ooit woonde hier Hamelink en werd er in dit huis op zondag preek gelezen. Ook Wim den Hengst had hier een bibliotheek aan huis.
Rondom de Terpstoep en aan het Marktplein.
Aan de dijk was de bakkerij van Dirk de Jongh, die hij kocht van Freke den bakker (van Dalen). In het bovenlicht van de deur stond: "Dirk de Jongh, meester bakker en kruidenier". Dit werd later de bakkerij-winkel van Chris van Wijk en Wimpie de Jong. Verschillende bakkers uit Brakel zijn overgegaan naar de Verba – bakkerij, de afkoring van verenigde bakkers. In het dorp werd een nieuwe winkel en bakkerij gebouwd. De huidige eigenaar Christiaan van de Vegt runt momenteel een goed lopende bakkerij met meerdere vestigingen in de omgeving. op de oude bakkerij van de Verba is een woning gebouwd.
Aan de binnenkant van de dijk zat de smid van Gessel. In het schuurtje langs de dijk wat momenteel gebruikt wordt door de kerk als jeugdhonk met de naam "de Schaapskooi", begon Arie van Weelden met de reparaties van auto's. Hij vestigde zich later in een nieuw pand aan de Burgemeester Posweg, zijn bedrijf werd overgenomen door Bert de Vries.
De ontwikkeling van de supermarkt.
Op de Terpstoep hoek Waaldijk, was vroeger de winkel van Johan van Herwijnen. Gerrit Duijzer Jacobszoon kocht in 1926 de boerderij, die aan de achterkant aan de Waaldijk lag. Bakker van Herwijnen vertrok naar Vuren. Op de gevel prijkte een bord: G. Duijzer, kruidenierswaren en manufacturen. Een kruidenier was van oorsprong een verkoper van specerijen, later een kleinhandelaar in koloniale en grutterwaren. Volgens de dikke van Dale is de betekenis van het woord manufacuren: voortbrengselen van weverij, kortom zijden, katoen, linnen of wollen stoffenhandel. ondergoed van Jansen en Tilanus, breiwol van 3-Suisses, Er werden toen ook al drogisterij-artikelen verkocht. De artikelen werden toen al van een grossier betrokken. In het begin van zijn handel ging Gerrit met een Goudse kaaswagen naar zijn klanten. Aan de Terpstoep begon zijn vrouw Betje een winkeltje. Zoon Piet ging op elfjarige leeftijd al de boer op met een bundel borstelwerk en nam de handel van zijn ouders Gerrit en Betje later over. In 1953 kreeg J. Ermstrang een ventvergunning op naam van P.H. Duijzer voor het venten van tabaksfabrikaten. De middenstand bleef tot de eind jaren vijftig stabiel. in deze periode werden de zelfbedieningswinkels steeds populairder. ook de winkel van Duijzer speelde hierop in. In de oude winkel aan de dijk stalde men al artikelen voor de toonbank uit. in de hal, in de gang, ja zelfs buiten. In 1964 verhuisde Piet Duijzer met een zelfbedieningszaak naar de Burgemeester Posweg, toen nog onder de familienaam " P.H. Duijzer & Zn". Op de voorgevel stond met grote letters "ZELFBEDIENING" naast de naam. In 1970 nam Willem Duijzer de zaak over, in 1979 volgde een uitbreiding en sloot de ondernemer zich aan bij de formule Meermarkt en kwam deze naam ook op de gevel te staan. In het jaar 1995 ging de supermarkt over naar de keten Golff en verhuisde naar de lokatie aan aan de Molenkampsweg, toen 600 vierkante meter en in 2005 vogde een uitbreiding naar duizend vierkante meter. Sinds 2011 heeft Hubert de leiding, met broer Elco aan zijn rechterhand, inmiddels de vierde generatie Duijzer. De sokken van Jansen de Wit zijn uit de winkel verdwenen. Sorbo (afgeleid van absorberen) nam dit merk over. Een ruim assortiment levensmiddelen is nu in de winkel te vinden. Sinds 2011 voerde de winkel de Emte-formule. in 2018 werd deze formule verkocht aan Jumbo en Coop en sloot Hubert Duijzer zich aan bij de PLUS. In juni 2020 werd de supermarkt de helft groter en transformeerde de winkel naar de PLUS 2.0 formule.
De voormalige winkel van Duijzer aan de burgemeester Posweg werd een bloemenwinkel gerund door Coby van Dalen en later door Arie en Rianne van Balen onder de naam Arianne. Momenteel is het een winkel in kinderschoenen, niet alleen verkoop in de winkel maar ook via internet.
Naast Gerrit Duijzer zat Teunis Paerel met zijn café. Toen het huis van de familie Duijzer vanwege de dijkverzwaring werd afgebroken kwam het cafe op de hoek Waaldijk / Burgemeester Posweg te liggen. Dit cafe was jarenlang een ontmoetingspunt voor vele jongeren uit de omgeving. De Nederlands Hervormde kerk kocht het pand, liet het afbreken en bouwde er een nieuw kerkelijk centrum onder de naam "De Terp". In de voorgevel is een steen gemetseld met daarop het bouwjaar 1780 van het vorige pand
Daarnaast was het winkeltje van Kees en Bas Vervoorn. Ditje Vervoorn - Ekelmans stond meestal in de winkel, later zijn tweede vrouw Annie een winkel runnen was sowieso een familiegebeuren, het was geen uitzondering als de kinderen uit het gezin meehielpen in hun vrije tijd. Kees had toen op de dijk al een opslagplaats, samen met Jan van Beek handelden ze al in tweedehands spullen. Momenteel is het pand een antiekzaak van Gerrit Vervoorn.
De boerderij van de familie Van de Veer werd na de afbraak opgebouwd in dezelfde stijl en gebruikt als Rabobank. Verderop stond de boerderij van de familie Vervoorn-Versteeg, voorin was een café gevestigd, daarnaast een kamertje waarin vele jaren achtereen verschillende onderwijzeressen woonden.
Nr 16 is lang gebruikt als postkantoor. Postkantoorhouder was Rein Dijkhof
Het "winkelcentrum" van Brakel
Aan de Kooihoek (foto linker huis) woonde Janus van Zanten, ernaast in het huis met het schuurtje woonden Klaas en Marie. Klaas had een fietsenreparatiebedrijf, maar repareerde ook auto's. Zijn klanten konden voor brandstof ook terecht bij de Shellpomp langs de weg. Toen Janus uit het huis vertrok gingen Karel en Marie in het grotere huis wonen. Het huisje met schuur werden afgebroken, de laagte opgevuld en de pomp verplaatst. Het bedrijf verhuisde mee. Later heeft Karel van Zanten de zaak voortgezet. Op het terrein werd naderhand het autoschadebedrijf van Strijk gevestigd.
Op het Hovend, de huidige Burgemeester Posweg vanaf de Kooihoek, zaten bakkerij H.B. Strijk en melkboer Hermen en Jan Versteeg.
Melkboer Hermen Versteeg, die knecht was geweest bij Gerrit van Dalen de parlevinker, begon zelf een handel met een hondenkar. Hij betrok melk van de boeren uit het dorp en ventte die dagelijks uit, 's zaterdags zelfs twee keer. Later ging dat met een pony, een paardje en een bakfiets.
Slagerij de Vries runde jaren een winkel / slachterij. De winkel heeft verschillende verbouwingen moeten ondergaan en is verhuisd naar de Molenkamp. De winkel aan de Kooihoek is inmiddels verbouwd tot woning.
Hans van Zanten heeft de zaak van ziijn vader Ot van Zanten overgenomen en heeft naast zijn woning een nieuwe winkel gebouwd voor de verkoop van o.a. elektra.
Op de splitsing van de Kooihoek, in de bocht van de Burgemeester Posweg staat een kantoorgebouwtje, wat oorspronkelijk gebouwd is als gezamenlijke diepvries, in de tijd dat er thuis nog geen diepvriezers waren kon men een la huren.
Na de diepvries kwam hier de winkel van Versteeg, waar Bea nog jarenlang de klanten van melk en kruidenierswaren voorzag. Melkboer Hermen Versteeg, was ooit knecht bij de parlevinkersfamilie van Dalen, maar wilde zelf de handel in, hij kocht een hond, haalde bij de boer melk en ging ermee langs de deur. De zaken gingen goed, er werd een huis gebouwd op het Hovend. Zoon Jan kocht naderhand het oude diepvriesgebouw ernaast, waarin ze jaren een winkel hadden. Op de foto zien we Hermen Versteeg en zijn vrouw op oudere leeftijd voor hun huis. Toen Bea Versteeg met de winkel stopte kocht Teunis Klop het pand en had er jaren een meubelzaak in gevestigd. Momenteel wordt het pand gebruikt als kantoorruimte.
Richard Dijkhof heeft momenteel op de splitsing van vier drukke wegen in het dorp een goed lopende fietsenzaak. Zijn neef Teunis Dijkhof begon in het pand van zijn grootouders in de Koningsstraat een fietsenzaak, Richard nam deze winkel over en verhuisde naderhand naar deze plek.
De friettent op het Kruispad.
In de voormalige friettent van Dik van Dalen van Dalen op het Kruispad was vroeger een ijstent gevestigd van de moeder van Aart Klop. Zij maakte zelf ijs en verkocht dat in dit pand. Later vervulde de vader van Dik van Dalen hierin ook een rol, hij was het die friet en warme worst ging verkopen. Van kroketten en frikadellen was toen nog geen sprake, met het verkopen van deze artikelen is Dik mee begonnen. De zaak was alleen op zaterdag open en was een ontmoetingsplaats voor velen. Een uur wachten deed men met plezier. Mensen van buiten Brakel keken hun ogen uit: houten vloeren, een houten bank om op te zitten, verder niets, echter de kwaliteit was goed!. De aardappelen voor de friet werden met de hand geschild in de verwarmde schuur aan de Burgemeester Posweg. Dit was tevens een groentewinkel. Het was gebruikelijk om tien kisten aardappelen met de hand te schillen, die werden dan in nieuwe houten aardappelkisten overgebracht naar het Kruispad. Daar werden ze met de hand gesneden, in een soort pers die op een oude P.T.T. kantoorstoel was bevestigd. Natuurlijk werd alles eerst voorgebakken. De kroketten, nasiballen en slaatjes werden met de hand gemaakt. Ze smaakten heerlijk maar het was erg arbeidsintensief. In die tijd was Aart Klop verantwoordelijk voor de verkoop van ijs, hij had deze handel.
Ambulante handel.
Ook verschillende Brakelse ondernemers verdienen momenteeel nog steeds hun geld in de ambulabte handel. Al jarenlang reed er een winkelwagen door Brakel, van Piet Oversteeg. Ooit begon hij een melkzaak in het voormalige Rabobankgebouw aan de Burgemeester Posweg. In dit pand kwam later het adminitsratiekantoor Havelaar en weer later verkocht Dorkas hier diverse artikelen voor het goede doel. Piet nam de rijdende melkzaak over van Roza.
Hans van Zanten staat elke vrijdag op de Brakelse markt, andere dagen zie je hem met zijn groentenwagen door het dorp.
Transportondernemingen.
Ook transportbedrijven waren in de regio in elk dorp te vinden. Kees van Basje Vervoorn hier op de foto bij de vrachtwagen
Van Leeuwen begon zijn transportbedrijf in de dertiger jaren in de Nieuwstraat in Brakel. Er was zelfs een busverbinding van Brakel naar Zaltbommel. Chauffeurs van zijn bedrijf waren o.a. Geurt Verhoeks, Hendrik Spiering, Hemmie Buijs en Kooiman uit Zuilichem.
Van Leeuwen heeft in 1934 in Zaltbommel zijn bedrijf voortgezet onder de naam Lion Cars.
Hen Spiering uit Brakel hier op de foto bij het transportbedrijf van Leeuwen rond 1937.
Hen Spiering had op de Burgemeester Posweg later zelf een taxibedrijf. Hij woonde toen in het oude postkantoor, tegenover het werkliedengebouw, waar schilder Van Beek later in zat, nu Lindhout.
Hen Spiering verhuisde naar een ander pand, naast het huidige cafe de Zalm. Op de foto Hen en zijn vrouw en zijn kinderen Bert, Ries en Babs.
Er was in Brakel ook nog een een expeditiedienst Van der Linden en de Graaf die tussen Zaltbommel en Brakel pakjes bezorgden, maar ook verhuizingen regelden. Ook Sustronk in de Gortstraat had een bodedienst.
Overzicht winkels en bedrijven per straat:
Waaldijk.
53 Areke van Tuijl, vee -en vogelvoer en huishoudelijke artikelen.
30 Dirk de Jong en later Chris van Wijk, bakkerij en winkel.
38 Klaas van Dalen was parlevinker op de rivier, zijn vader Gerrit had al een opslag aan het eind van de Meidam.
65 Anneke van Thijs de Vries, winkeltje, café Johannes van Thijs de Vries.
67 Jan en Cornelia Ermstrang, kruidenierswinkeltje. W. van Leeuwen Garage en taxibedrijf. G. Verhoeks, winkel met benzinepomp, tevens rijwielhersteller.
42 Smederij, later van Wijgerden, huishoudelijke artikelen en klokkenreparatie en fotograaf, (winkel in galanterieën en aanverwante artikelen).
75 Schildersbedrijf E. v.d. Handel.
77 Hermen van Wijgerden, verhuisde later naar nr. 42, C. Hanegraaf en G. Versluis "de Kleine Winst": handel in hoeden, petten en mutsen.
79 Schoenmaker en postbesteller Cees van Dalen.
81 Snoepwinkeltje van Anna van Tonia.
83 Café van Veenendaal, tevens bakkerij.
46 Schoenmakerij Snijders – Danszaal-> Schoenmakerij van Dalen.
85 Dirk van de Water, Hoefsmid met Rijksdiploma.
50 Garage en werkplaats van Koos van der Holst.
52 Jaan van Dalen, winkel in textiel, garen en band e.d.
89 Gezusters Ekelmans, winkel met mode en hoeden, textiel en aardewerk.
91 Wagen- en timmermanswerkplaats van Fre van Dalen.
93 Klompenmaker L. Klop.
60 Snoepwinkeltje en mutsenplooister Cornelia Pearel.
62 J. Groes, maker van paardentuigen.
95 Tot 1918 Postkantoorhouder Janus van Dalen.
66 Kolenhandelaar en schipper, Arie J. v.d. Linden.
68 Roel van Zanten, fietsenmakerij en handel in olie en benzine, later zoon Wim van Zanten.
70 Lemmen, bakkerij en winkel.
80 Fam. den Hengst, handel in huishoudelijke artikelen, borstels en bezems. Henk Hanegraaf, meubelzaak, verhuisde later naar het oude werkliedengebouw (Burg.Posweg)
109 Schoenmakerij, Arie van Mourik.
113 Bakkerij van Veenendaal tot 1915, verhuisde later naar Waaldijk 83.
112 Slager Stef van der Linden, later zoon Wout, die met de slagerij verhuisde naar de Gortstraat.
143 Slager Herme van Wijgerden, (had geen winkel).
147 Jan van Beek, schilder.
151 Herme Steven v.d. Linden en Jaantje, miniwinkeltje, tevens venten met mand: levensmiddelen zoals koffie, thee, koek, snoep en pinda's.
136 Betje v.d. Linden, kruidenierswinkel.
161 Juntje de Jong, kruidenierswinkel.
Waarddijk.
3 Wientje, (bijna blind) snoep.
7 J. Grandia - van Dalen, ventte met mand met levensmiddelen, stond ook op de kermis.
31 Hen de Visboer handelde in vis, eerst met een hondenkar, later met een bakfiets. Later woonde hij op de Burgemeester Posweg, hoek Fintstraat.
39 Wouter van Mourik, olieboer -> later Karel van Zanten, verkocht olie voor Jan van Mourik.
47 Willem en Jen Kuintjes, verkoop van levensmiddelen.
Burgemeester Posweg.
* Bakker Jan van Herwijnen, -later P.H. Duijzer, Kruidenierswinkel, zoon Willem verhuisde naar de latere bloemenzaak van Cobie van Dalen, (later "Arianne"),waarna Willem verhuisde naar de Molenkampsweg.
* Joost van Gessel,verkocht kachels en stond bekend om het smeden van spaden.
* De Pearel (J. van Campen) café, later Dick Kuyper.
* Basje Vervoorn, kruidenierswaren, nu antiekzaak G.C.L. Vervoorn.
* Van Dalen, Postkantoor.
* Jan van Willegen, Sparwinkel met kruidenierswaren, later slijterij.
* Werkliedengebouw,-> cafe en zaal(verhuur) van Rien van Hemert,-> Henk Hanegraaf, met meubelzaak,-> Westerlaken met speelgoed en huishoudelijke artikelen, momenteel van Beek, schilderswinkel.
* H. van Zanten, lampen en elektrische apparaten en reparatie daarvan.
* Cees Salm, sigarenwinkel.
* Hermen Versteeg, melkboer, later meubelzaak Klop, nu kantoorpand.
* Van Dalen, groenteboer, ging met een hondenkar langs zijn klanten.
* H.B. Struijk, bakkerij en winkel.
* Van Wijgerden, slagerij, had geen winkel, (Aike van Diene).
* Piet de Smid (van der Holst) smederij.
* Gerrit Versteeg, groenteboer, later cafetaria wat weer overgenomen werd door zoon Evert.
* Evert Versteeg, groentewinkel, annex slijterij.
* Hen de Boef, oliehandel, eerst met bakfiets, later met paard en wagen.
* Hen van Dalen, visboer.
* Piet Oversteeg, melkzaak en rijdende winkel.
* Daan van der Linden, slagerij. * Arie van Weelden, autobedrijf, later Bert de Vries.
Nieuwstraat.
* Jan de Klompenmaker.
* Van den Handel, schildersbedrijf.
* De Post, schoenhandel.
* Buijs, bakkerij met winkel. * Bakker van Baalen. * Karel van Zanten had een witgoedhandel. * Hanegraaf, manufacturenzaak.
Nr. 8 Slager de Vries, daarna bloemenwinkel van Dalen. Nr. 4 Bloemenwinkel van Dalen, daarna dierenartspraktijk. Nr.10 Dir en Clis van Dalen speelgoedzaak, later Westerlaken.
Koningstraat.
* Dijkhof had een kruidenierswinkel.
* Adr. van Dalen, schoenreparatiebedrijf. * A. van Dalen (Aike de blinde) en Drikus van de Meijer een bezem- en borstelbinderij. * T. van Wijgerden had een klompenmakerij. * P. de Vries deed daar aan huisslachtingen.
Gortstraat.
* Wout van der Linden, slagerij.
* Van Dalen, dames en herenkapsalon, ook kon men er zich laten scheren. * Sustronk had een bodedienst.
Kooihoek. * Boekbinderij de Kooihoek, Riet van Straaten.
* Klaske van Zanten, rijwielhandel, Karel van Zanten, autobedrijf.
* Ot van Zanten, elektriciteitsbedrijf met winkel en werkplaats.
* Dick de Vries, slagerij.
Molensteeg.
* Peer Jan Vervoorn, kolenboer.
Hovendsedijk.
* Johan van Toontjes, kruidenierswinkel, later een schoenhandel.
* Jan Kooiman, schilder.
Jansstraat.
* Wed. van Dalen, kruidenierswinkel.
Hovendstraat.
* Betje Duijzer, kruidenierswinkel.
Kruispad.
* Dick van Dalen, cafetaria en ijstent, nu fietsenzaak van Dijkhof.
* Toon Kuijntjes (van Jiete), rijwielhandel en reparatie.
* Pietje, kruidenierswinkeltje. * Sustronk, huishoudelijke artikelen en bodedienst, later schoenwinkel.
Flegelstraat.
* Leo van Wijk, fietsenzaak, woonde eerst aan de Waarddijk 59.
Marktplein.
* De Vries, timmerman.
Dwarssteeg.
* Perke de timmerman, timmerwinkel, overgenomen van zijn moeder.
Verantwoording: Veel informatie is overgenomen uit de serie "Brakel in oude ansichten" deel 1 en 2, geschreven door Rein Dijkhof.