Cas Oorthuys Cas (Casparus Bernardus) Oorthuys mag wel de beroemdse reportagefotograaf van Nederland genoemd worden. Zijn vader Gerardus Oorthuys was predikant in Brakel van 1902 – 1906. Dit was zijn eerste gemeente. Zijn tweede gemeente was Leiden. Daar werd Cas op 1 november 1908 geboren als vierde kind en eerste zoon van Dorothea Catharina Helena Christina Stoppelaar. Het gezin verhuisde in 1910 naar Amsterdam waar vader Gerardus predikant werd en waaraan hij tot zijn emeritaat in 1943 bleef verbonden.
Cas kreeg een opleiding bouwkunde in Haarlem en werkte tot de crisisjaren als bouwkundig tekenaar bij de gemeente Amsterdam en na zijn ontslag als grafisch ontwerper en fotograaf bij de Arbeiderspers. Met schilder Jo Voskuil had hij van 1932-1935 samen een reclamebureau en begaf zich vaak in links-politieke kringen. In zijn vrije tijd leerde hij fotograferen van een schoolvriend, een zoon van de grootste fotozaak in Haarlem Zwartser. In de crisisjaren werd hij lid van de Vereniging Arbeidersfotografen, waar werkloze arbeiders geleerd werd om met eenvoudige boxcamera’s de levensomstandigheden vast te leggen. Hij maakte veel reportages voor tijdschriften, boekillustraties en omslagen. In de oorlogsjaren zat hij in het verzet en vervalste o.a. persoonsbewijzen, waarvoor hij in kamp Amersfoort enige tijd heeft vastgezeten. Na zijn vrijlating dook hij onder en sloot zich aan bij een groep Amsterdamse fotografen met de naam: “De ondergedoken Camera”. Hij legde toen illegaal de bezettingstijd vast.
Als fotograaf werd Cas Oorthuys vooral bekend vanwege de foto’s in vele reisgidsen. Wereldwijd werden anderhalf miljoen reispockets verkocht, vertaald in velerlei talen. Voor zijn uitgever Contact reisde hij door heel Europa en legde vooral mensen vast op de zwart-wit negatieven. Parijs werd door hem in een fotoboek vastgelegd en in Nederland maakte hij de bekende reeks: “De Schoonheid van ons land”. Daarnaast maakte hij fotoboeken over de landbouw, de hongerwinter, de haven van Rotterdam, de wederopbouw in Nederland en maakte hij kalenders en illustreerde schoolagenda’s. Zijn foto’s zijn ook te zien in bekende bladen zoals Wereldkroniek en Panorama. Zodoende bouwde hij aan een verzameling negatieven van meer dan een half miljoen die momenteel beheerd worden door het Nederlands fotomuseum in Rotterdam. Zijn laatste opdracht was het ontwerpen van een bevrijdingszegel voor de P.T.T. : 1945 – 1975.
Cas trouwde op 31 augustus 1932 met Gezina Broerse en kregen een zoon en een dochter. Na hun scheiding trouwde hij op 3 april 1940 met Lydia Krienen en met haar kreeg hij een zoon en twee dochters. Behalve een woning in Amsterdam had het gezin een vakantiehuisje aan de Waaldijk 163 in Brakel. Na zijn overlijden op 22 juli 1975 in Amsterdam bewaarde zijn weduwe Lydia het archief met de negatieven nog vijftien jaar in een souterrainwoning aan de Prinsengracht in Amsterdam. De broer van Lydia, Frank Krienen ontwierp een viercijfercodering voor al die honderdduizenden negatieven Dit systeem wordt in het Nederlands fotoarchief in Rotterdam nog steeds gehanteerd. Lydia overleed in 2010 in Amsterdam.
Er zijn inmiddels al op diverse plaatsen tentoonstellingen geweest over het werk van Cas. Van 15 september 2018 tot 13 januari 2019 was er in het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam een grote tentoonstelling over Cas Oorthuys, onder de naam: Dit is Cas.
In 2025 is er een tentoonstelling in het verzetsmuseum in Amsterdam.
Bronnen:
Brabants Dagblad 28 april 2001
NRC Handelsblad 6 april 2001
Nederlands Fotomuseum Rotterdam
Digibron en Wikipedia
In 2018 verwierf de Historische Vereniging Oud Gorcum een foto van Cas Oorthuys van de Gorinchemse brug.
Meer info hierover is te lezen op de website van Oud Gorcum
Cas Oorthuys
