De nummers voor de tekst verwijzen naar de foto's uit de eerste serie onder het artikel.

De tweede serie laat de opening zien van de supermarkt van Krijn de Kock door de toenmalige burgemeester Aantjes.

001 Hoe de handel zich ontwikkelde in het dorp Zuilichem gaan we in de volgende serie dia's bekijken. Hier zien we de entree van het dorp vanaf Brakel via de Waaldijk, op de achtergrond zien we het voormalig groene Kruis gebouw.

002 Korenmolen De Hoop, molenaars waren Van der Meijden, Benckhuijsen en momenteel Jaap Verweij. Behalve deze korenmaalderij had men in Zuilichem een brouwerij, een zoutziederij en zelfs een hooiperserij waar 25 mannen en 6 jongens werkten. Dit bedrijf exporteerden zelfs balen stro naar Engeland. Ook was er een steenfabriek en verderop in de serie laten we o.a. een dia zien van een confectiefabriekje aan de Waaldijk

003 Deze steen is ingemetseld in een nis, waarin de as van het luiwerk bevestigd was. Deze afbeelding , gemaakt door de molenaar zelf, stelt Sint Victor voor, hij was de patroon van de korenmolenaar. Deze heilige werd veroordeeld en zou tussen twee molenstenen worden verbrijzeld, maar door het breken van een molensteen kon dit vonnis niet worden uitgevoerd. Sint Victorsdag was voor het molenaarsgilde een belangrijke dag.

004 Een bewijs van erkenning als veevoedermolenaar voor Benckhuijsen, afgegeven in 1958, op grond van vakkennis en vakbekwaamheid.

005 De scheepswerf van de familie Hokken, hier het eerste schip in 1957 voor reparatie op de helling het schip hette de "nooit volmaakt" en was eigendom van W. Hokke.

006 Links Bakkerij en winkelier van Dalen, rechts postkantoor, gemeentehuis en daarnaast de bakkerij van Wijnand van Genderen

007 Winkel van Sijmen van Bertus van Dalen. Het is bekend dat de overheid altijd heeft willen bedisselen bij het ondernemerschap, denk maar aan de vestigingsvergunningen, de prijs en loonmaatregelen. Niet voor niets waren er daarom veel VVD stemmers onder de middenstanders.

008 Maar nu terug naar Zuilichem. Gré Sprong werkte als hulp bij de familie Van Dalen, ze trouwde later met Arend Drogers,

009 Arend Drogers zien we hier tijdens het bezorgen van het dagelijks brood voor bakkerij Van Dalen.

010 Arend begon later een transportbedrijf, en onder leiding van zoon Paul werd dit  een bloeiend bedrijf, inmiddels overgenomen door Eljo Exalto.

011 De schuur links was van Andries van Rossem, de kolenhandelaar, de mensen staan voor de winkel van Van Dalen, voorheen had hier Jan ter Wal trouwens ook een kruidenierswarenwinkel.

012 Het pand met de trap was het gemeentehuis van Zuilichem, daarnaast zat Bakkerij van Genderen. De bakker zelf staat in zijn witte overal voor het raam.

013 De bakkerij van Van Genderen, rond 1975 genomen. Het huis is in 1978 afgebroken. De auto staat op de stoep van De Bol. In het achterhuis werden varkens gehouden die zorgden ervoor dat de restjes van de bakkerij opgegeten werden.

014 Wijnand van Genderen en zijn knecht Joop van Daalen.

015 Siem van Genderen, de vijfde generatie, nam de zaak in 1988 van zijn vader Lies over. In 2001 mocht Siem nadat hij meer dan viereneenhalf jaar door een berg procedures heeft geworsteld eindelijk zijn winkel op de hoek van de Pieckstraat / Burgemeester Hobolaan uitbreiden van 50 tot 300 vierkante meter verkoopruimte.

016 De winkel voert nu de naam Spar, behalve voor brood kun je hier ook terecht voor drogisterij artikelen, er is ook nog een hulppostkantoor.

017 Hier zien we de zesde generatie van Genderen bij de koeling in de huidige winkel.

018 Inmiddels was de winkel van Dik Smit gestopt, in 1987 begon de winkel als Accentmarkt, later A-markt, onder de vlag van Spar, Dik de melkboer had hiervoor een rijdende winkelwagen.

019 We vonden nog een afbeelding met de winkel volop in bedrijf.

020 Het veerhuis van Zuilichem vanaf de rivierkant bekeken. Op de gevel staat met grote letters Stoombootdienst geschreven. daarnaast zat postbode Hendrik Kanselaar, verderop café Bastiaan Schalk. We zien straks in de serie de voorkant van deze woningen.

021 Aan de Waaldijk in Zuilichem, rechts met rieten kap woonde de huisslachter Daan van der Linden, in 1912 is dit pand afgebrand. Verderop rechts was de verfwinkel van Karel Benckhuisen, hij woonde eerst in het huis links. In de bocht zat de bakkerij van Hannes van Os, later Jo van Wijk. Hannes van Os verhuisde naar Zijderveld. Let u vooral op het paardenpad midden op de dijk. Later werd dat een klinkerpad die er voor zorgde dat de dijk niet uitsleet door de paardenhoeven. De hondenkar was eigendom van Sijmen van Dalen, de eerder genoemde winkelier.

022 Dit huis aan de Meidijk was eigendom van de familie Hooijkaas die er een café in hadden. Op 10 mei 1916 kocht Jan van Loopik het van de familie Hooijkaas voor een bedrag van 2500 gulden. Hiervan werd voor 1500 gulden de hypotheek die nog op het huis rustte afgelost en voor de resterende duizend gulden werd bedongen dat twee leden uit de familie Hooijkaas, Teunis en Neeltje, er mochten blijven wonen en dat de familie van Loopik voor hen moest zorgen en ze uiteindelijk een begrafenis moesten geven "naar hunne stand", zoals de koopakte dat vermeldde.

023 Familie van de Bogerd aan Meidijk, dit was vroeger ook een café, genaamd de Gouden Leeuw.

024 Mijnderd was een zoon van Dirk Verhoeks (zie 025) en riep altijd: "de olieboere...."

025 Jan Teunis Schaap, getrouwd met de dochter van Dirk Verhoeks de olieboer werkte bij zijn schoonvader in de handel. Dirk verkocht behalve olie ook kolen en had ook nog wat vee.

026 Gijsbertje (Gep) Schaap, was baakster maar ook mensenaflegger, hier op de foto met Nolda Brienen van der Linden met een mand kopjes, onderweg naar een begrafenis. (Gep Schaap nam de rol van Baakster in Zuilichem over van Eerke van Hees.)

027 Zuivelhandel Johan Fuyckschot in de Hobolaan vanaf 1953 – 1978,

028 Het venten gebeurde vanuit Molenstraat, later vanuit de Burg. Hobolaan. Hier Chris Alberts met de bakfiets van Fuijckschot.

029 Melkhandel Fuyckschot ging ook met de tijd mee. Maarten Lobregt, hulpje van melkhandel Fuyckschot staat hier bij de volkswagenbus.

030 Een nieuwere bezorgbus van zuivelhandel Fuykschot. Links staat de latere supermarkteigenaar Dick Smit, naast hem Egberdien Ekelmans, Hanneke Fuykschot, Jan Ekelmans en Johan Klop.

031 Catharinus van Tongerloo de parlevinker brengt zijn koopwaar aan de man. Over Catharinus doen onder de Zuilichemse bevolking vele verhalen de ronde. Op een keer ging hij zelfs voor zijn eigen schaduw op de loop. Brakel had 3 parlevinkers, Zuilichem twee. Kees (een oom) en Catharinus. Vader Willem van Tongerloo was veerman. Met een touw werd de roeiboot vastgelegd aan de bolder van het schip. Later, toen de boten sneller werden, werd de roeiboot vervangen door een motorvlet. Het beroep parlevinker is verdwenen, Enkele jaren geleden begon het IJsboerke op de Maas echter met ijs te venten.

032 We staan weer op de Waaldijk. Rechts het veerhuis, de pachters waren Arie van Horssen, Zeger Goedhart, Willem van Tongerloo en Driekus van Tongerloo, tot 1970. Broer Catharinus was ook kroegbaas in dit pand. Daarnaast woonde Hendrik Kanselaar. Later kwam hier Dirk van Horssen. Hij had een kleine boekhandel en verkocht ook schrijfwaren en tabaksartikelen. Zijn handel werd weer overgenomen door Kees van de Bogerd. Daarnaast zien we het café van Bastiaan Schalk, Klaas Teeuwen begon hier smederij en kolenzaak. ook had hij een fietsenhandel en winkel in huishoudelijke artikelen. Het verhaal gaat van de vrouw van Klaas Teeuwen, ze kwam niet van hier en had nog nooit een koolraap gezien, toen ze de eerste koolraap kreeg deed ze hem heel in de pan, maar werd op deze manier uiteraard nooit gaar.

033 Cafebaas Mars van Tongerloo en zijn moeder Griet voor het café Waalzicht rond 1955. Zoals we zien waren toen de houten bierkratjes nog in gebruik.

034 De bakkerij van Jo van Wijk, voorheen Hannes van Os. Let vooral op de houten telefoonpalen met de bovengrondse leidingen.

035 Het huis van Lambertus Schalk onderaan de dijk aan het benedeneind. In dit huis was een kruidenierswinkel aan de muur is een bord van Van Nelle te herkennen. Het bedrijf Van Nelle had een protestantse achtergrond, Douwe Egberts was katholiek. Er werd vroeger vaak rekening gehouden welk merk men dan kocht.

036 Jan van Pouderoijen, oftewel Jan den Akker, met de ventkar met levensmiddelen. Bovenin de bak zaten de levensmiddelen, onderaan de kar zat een bak met wasmiddelen, de keuringsdienst van waren had dit zo bepaald.

037 Winkel van Jan van Pouderoijen aan de Waaldijk.

038 Dinant van Pouderoijen met voor die tijd een moderne ventkar in de Hobolaan, een motorkarretje met een JLO motor. Dinant was aangesloten bij de kruidenierswarenketen VIVO.

039 Vivo / super van G. D. Van Pouderoijen aan de Waaldijk. In dit pand zat eerst Arie van Genderen, een broer van Wijnand van Genderen, met kruidenierswaren. De winkel van Van Pouderoijen werd geopend op 16 augustus 1956. De jeugd in Zuilichem wilde ze ook in de feestvreugde laten delen, daarom bij aankoop van 1 fles Locarno limonadesiroop voor 1 gulden kreeg men geen 10 maar 30 VIVO wapens cadeau. Voor een fles Siebrand limonadesiroop voor 1 gulden vijfentwintig kreeg men ook dertig VIVO wapens, en nu komt het, : bij iedere fles kreeg men een gevulde luchtballon of een victoria chocoladereep cadeau!!

040 VIVO deelt de lakens uit, voor VIVO-punten kon je lakens sparen, de lakens waren zo groot, dat sommige vrouwen er een stuk afknipten waarvan dan nog kussenslopen gemaakt werden. VIVO werd overgenomen door de inkoopcombinatie Unigro die de Super zaken bevoorraadde.

041 De scharensliep kwam eens per jaar in Zuilichem, de heer Schefferlie uit Gorinchem. Meestal liet hij de scharenslijpmachine voor een bepaalde periode ergens bij iemand in het dorp achter.

042 Arie van Veen, oftewel Ai de Kok, was olieventer, hij woonde aan de Leendertdijk richting Aalst. Het paard kreeg hij van de Zuilichemse bevolking die geld opgehaald hadden voor Arie.

043 Willem van Heusden ook wel genaamd het Kruutje, (1875-1949) op de kruiwagen met daarop een blauw geschilderde kist met levensmiddelen, hij ging ook wekelijks naar Brakel. Als de mensen in Zuilichem om zout vroegen zei hij: niet te veel, want ik moet ook nog wat voor Brakel bewaren.

044 Klaas van Heusden, in Zuilichem bekend als Klaas de olieboer, met paard en wagen. Op de wagen de olieton en zijn dochter Sientje.

045 Dit was de winkel van Jan en Grada Peterse-van Loopik aan de Meidijk. Links was winkel, rechts was woning, en beneden de opslag. Peterse zag je eerst met een bromfiets de boodschappen rondbrengen, daarna kocht hij een Trabant, ook wel een tramelant genoemd. Later kocht hij een Renault 4 omdat de tramelant niet meer in Nederland verkocht mocht worden in verband met de uitstoot vanwege de tweetactmotor. Voordat het huidige café de Kraai bestond bakte Peterse 's zaterdags friet en was het voor de jongelui een gezellig ontmoetingspunt.

046 Op de hoek van de Vleugeldijk, Meidijk, Leendertdijk garagebedrijf Rüger, fietsenreparatiebedrijf en taxi, autobusonderneming met vaste routes naar de markt in Gorinchem, Zaltbommel en Den Bosch.

047 Als je bij Rüger met een lege band aankwam moet je 25 cent betalen voor het beetje lucht om je band weer op te pompen. Dat was pas handel!! Rüger stamde trouwens af van de bekende machinistenfamilie van het gemaal in Aalst.

048 De huidige situatie op de hoek Vleugeldijk, Meidijk, Leendertdijk

049 Al in de achttiende eeuw wordt in de archieven al melding gemaakt van dit huis. Vanaf Nieuwaal is het het eerste huis buitendijks aan de Waaldijk bij Zuilichem. Hier was de smederij van Bakker gevestigd, Bakker was oorspronkelijk afkomstig uit Leerdam. Hij was behalve wethouder ook ouderling in de kerk en stond bekend om zijn mooie leesstijl. Rechts onderin de dijk zien we nog een hoefstalletje waar de paarden beslagen werden.
Tegenover de smederij van Bakker was de winkel van Brienen.

050 Hier enkele prachtige emaillen reclameborden op de gevel van de smederij.

051 Winkel van Bram en Kee Koren rond 1935/1940 in de Molenstraat, tegenover de oude Gereformeerde kerk. Boven de deur stond: A. Koren, koloniaalwaren, glas en aardewerk. Bram verdiende ook geld met klompenmakerij achter het huis Daarvoor had Jan Krol (Ermstrang) dit pand in bezit. Na Koren kwam de winkel in handen van Peterse. Op de foto staan Bep, Gijsbert en Nies Koren.

052 Naaiatelier in de oude school aan de Waaldijk. De naam was Corsela en kwam oorspronkelijk uit Rotterdam. Men fabriceerde hier B.H's, step-ins en corseletten vanaf 1962. Er werkten meisjes uit Brakel, Zuilichem, Gameren, Hellouw. De artikelen gingen naar Rotterdam en werden daar in de winkels verkocht. Verder was er hier handel onder vrienden, familie en kennissen. Tot 1967 / 1968 bestond dit bedrijf, en werd opgeheven wegens gebrek aan personeel. Het werd naar Gorinchem verplaatst.

053 Ook de slagers ontbreken niet in de serie van Zuilichem. Hier zien we slager Bas van der Maas op de fiets tijdens het bezorgen van vlees ter hoogte van de Gereformeerde kerk in de Molenstraat. Als we goed kijken zien we op de achtergrond de gemeentepomp.

054 Op de hoek van de Meidijk / Waaldijk had slager Bas van der Maas jarenlang een slagerij, daarvoor zat Verhoeks in dit pand.

055 Hans en Sien Verhoeks staan hier samen geposeerd voor het klompenhok

056 Op de tentoonstelling Kèl kèl waene tijd was tè in 1995 had de werkgroep De Vier Heerlijkheden tussen enkele blikken ook de weegschaal uit de bakkerij van de familie Van Genderen ten toon gesteld.

057 En hier de koffiemolen uit de VIVO winkel van Van Pouderoijen aan de Waaldijk

058 En uiteraard nog vele andere producten die met de winkels in het dorp te maken hadden.
Uit cijfers van het CBS blijkt dat sinds de jaren zestig landelijk zeker 100.000 middenstanders er mee opgehouden zijn. Velen durfden ook nieuwe investeringen niet aan waardoor de zaken terug liepen, ook gaf de concurrentie van de steeds groter wordende bedrijven soms de doorslag, maar vaak was er ook geen opvolging in het bedrijf en wilden de kinderen de handel van hun ouders niet overnemen. Het feit dat in januari 1957 van overheidswege de AOW van kracht werd. was wellicht voor velen ook een reden om te stoppen. Voor een echtpaar betekende dat ƒ129,-- per maand inkomen, voor een alleenstaande was dat
ƒ71, 50 per maand.

ontbrekende dia's: Bertus Schriever, de fietsenmaker.